ISOS logo
ga

LS RARES 091 C76

Introduction

Pádraig Ó Macháin

This manuscript is a companion volume to MS 10357, written by the same scribe, with which it shares items on pp. 26, 32, [49], [52], [53], [54], [57], [102], [127], [128], [132], [133], [134]. As noted in the description of MS 10357, this manuscript also contains notes by Tomás Ó Cathláin. The manuscript is a miscellany of verse of the seventeenth and eighteenth centuries together with a selection of Ossianic poetry.

The first item apparently ultimately derives from the seventeenth-century RIA MS 236 (B iv 1) where the text is equally incomplete (f. 178b), and was probably mediated through RIA MS 745 (I v 1) E, a fragment by Éinrí Mac an tSaoir (unsigned), whose influence on these manuscripts is noted below. As with MS 10357, the impact of print is discernible in items such as that beginning p. [42], which ultimately derives from Walker’s Historical memoirs of the Irish bards.

Description

Pádraig Ó Macháin

19th century. Paper. 8.5 × 11cm. Pp. 184: [ii] + 186, paginated 1-41, and every tenth page after p. 81 up to p. 171, and skipping numbers between p. 161 and p. 171. No scribal signature, but as with MS 10357, the writing-style and contents emulate those of the manuscripts - in particular Royal Irish Academy MS 34 (F v 3) - of Dublin scribe, Éinrí Mac an tSaoir, who flourished towards the end of the 18th century. Scribal date 1822 p. [ii].

Bound in boards and quarter leather. Shelf number labelled on spine. Portion of label with ‘50’ front cover. ‘2784’, ‘1’, and ‘32’ inside front cover; ‘Presented to the Public Library, &c., Victoria on the 18th day of December 1888 by M. O’Shanassy Esq’ mounted inside front cover. This donor identified as ‘almost certainly Matthew O’Shanassy, son of John O’Shanassy (1818-83) of County Tipperary’ by Gregory Byrnes, ‘Irish manuscripts in Australia a partial shelf list’, in Richard Davis et al. (ed.), Irish-Australian Studies: papers delivered at the Eighth Irish-Australian Conference Hobart July 1995 (Sydney 1996) 432-6: 432. Stamps of Melbourne Public Library and of the State Library of Victoria throughout; shelf number and other pencil jottings inside back cover. Ruled in pencil, 9-12 lines; catchwords; scribal mark (tick through pair of vertical lines) in margin at end of many items, probably indicating copying of those items into another manuscript. Shelf-number and other jottings inside back cover.

p.

[i]. Epigrams. (a) Ua Néill agus Ua Dómhnuill. 1 q. (b) Cosa buídhe do bhi aig Bran. 1 q. (c) Deireadh loinge bathadh. 1 q. (d) An úair théighim go tigh an óil. 1 q. (e) A dhuine úd thíos ataoí go treithlag fann. 1 st., with ‘freagra’, A dhuine úd a bhíos aig déanadh bréag gach am 1 st.

[ii]. Title: ‘Tiomsughadh do / Laoídheadh agus do / cheolta .7cra. / 1822.’

1. ‘Tuireamh Áodha hí Rúairc.’ Cread i an grúaimsi ar Chrúachain Mhéadhbha. 167 lines. ‘Cetera desunt.’ Rubrics: ‘ceist an .c. siorruide ann so síos ar tús’ (line 1), ‘An siorraide a ttuaidh ag freagra don tsiorraide theas’ (lines 31-2).

16. Thugas ansacht do chrích na Sorcha. 4 stt., numbered. ‘N.B. Sorcha .i. Orkney.’

19.6. Epigrams. (a) Ni hí an Eiresi an Éire bhí anallód ann. 1 st. (b) [p. 20 ] Goirthear teach Cuinn dÉirinn. 2 qq. (c) [p. 21 ] Molann gach áon an té bhíos cráibhtheach cóir. 1 st. (d) O ro gaod Eachtor gan bhrég. 1 q.

22. ‘Díarmuid rúadh o Muireadhaigh, cct. Don tsagart O Fáolan, diompógh on eagluis fhíor, agus do phós bean, agus do ghabh ris an saoghal.’ Go tapuidh glúais as súan an tsáoghail gan sgíth. 8 stt.

25.6. A rígh na cruinne fúair peanaid a bpéinbhruid mhóir.. 1 st.

26. ‘Ollamh éigin, cct.’ Breathnuighsi a naoídh, gur cleasach e an saoghal. 4 stt., numbered.

30. Trúagh liom oidhe na ttrí ttrúadh. 3 qq.

31.5. Comhgus tíre draoíthi éigsi is dáimh. 1 st.

32. ‘Aisling Fhíachra mhic Brádaigh.’ Connarc me aisling ar mo leaba mur do chífinn bean. 66 lines.

38.5. Se dúbairt an togghaisgeadhach momhar do bhíos farránta. 1 st

39. ‘Cuid do mhíanaibh mhic Cumhaill.’ Mían mhic Cumhaill fa maith gnaoí. 6 qq.

[42]. ‘Marbhnaoi Sheáin de Búrc cheathramhadh an Tríaill c. na Gaillbhe, le Cormac dall o Comáin (1746).’ I mBreatain is in Éirinn do sharthaidh an tardfhlaith clú. 10 stt.

[46].6. ‘Cath Comair, agus Cath Gabhra, agus Cath Ollabhra, .i. na trí catha inar thuitset an Fhían go deigheanach, oir nior chruinneadar fa re cheile o sin súas.’ (Cf. MS 10357, p. 88. )

[47]. ‘Tuire Mháire ni mheic Guidhir, le Toirdhéalbhach O Cearbhalláin.’ Intleacht na héirionn, na Gréige sna Rómha. 4 stt.

[49]. ‘Pádruig mac a Luinduin .cct.’ Inghean tais na mbánchíoch is áilne no laéige bhfúacht. 4 stt.

[52].3. ‘Séamus Búrc, cct. NB. ni raibh acht áontsúil amháin aige.’ Mo chíos o Bhéarra léigid chugam a ttráth. 1 st.

[53]. Dar a ccruit a ccuirm a lámh. 1 q., followed by Méur ar a téad sin shíos. 1 q.

[54]. A naoi áluinn a tláidhchuirp sa tanaghuib ghrís. 3 stt.

[55].3. A Thaidhg a laoígh na saoíl sna smúain go bráth. 3 stt.

[56].6. Ugoine mór milibh gíall. 1 q.

[57]. ‘Conn mac Seaáin Uí Néill, cct.’ Ca líon Rí as damhna teann. 12 qq.

[62].5. ‘Séamus mac Cúarta, cct.’ Dha mhillion deag fáilte dhibh. 8 qq.

[66]. A chailín tlachtmhuil sa déad mur chailc. 6 stt. + 1 q.

[69]. ‘Malaidh Bhinn Eadair.’ Is aoíbhinn a bheith a mbinn Eadair. 5 qq.

[71].3. A bhláth na múath a phlúr Pluincéd. 4 qq.

[73]. A planda chru na nGaoidheal fíal. 3 qq. + (‘An tabhran’) 1 st.

[75]. Is neamh mheisniúl do ghaisgeadh mhic Carrtha mhóir. 1 st. ‘Do briseadh air an tSaoirbhreathach mac Cárrtha an 30 la do mhí Iulí 1689.’

[76]. ‘Díarmuid rúadh o Muiréadhaigh, cct.’ A chara tabhair beannacht go rodhéadhla. 11 stt.

[80].6. ‘Díarmuid rúadh o Muiréadhaigh, cct.’ Mas peacadh a bhean na maladh cceart ccomhdhlúithe. 9 stt.

[84].5. Go bhfios damh féin nach bréag a nabraid Goill. 1 st.

[85]. Nach léur dheitsi Gaoidhil bochta na glan áille. 4 stt.

[87]. ‘Peadar Ua Maolchonaire, cct.’ Mar mbeith lérsgrios ar Ghaelaibh o sheanfhódhla. 4 stt.

[89]. ‘File éigin, cct.’ Do radas searc shíor don mhnaoí re ráidhtior cúach. 6 stt.

[92]. Sé rioghphuirt Eirionn anall. 7 qq.

[95]. Dún da Leathghlas os gach lios. 2 qq.

[96]. ‘Tríamhain Chongculann, tar éis marbhtha a mhic .i. Conláoch.’ Truagh sin a aoinfhir Aoife. 18 qq.

[104]. Cathbhadh mac Maoilchroith na ccath. 7 qq.

[107]. (a) Díbirt agus díangrios air, agus ár. 1 st. (b) Triath mhaigh Réin na mbratach ngeal. 1 q.

[108]. La da raibh Rudhraídhe ag tóruidheacht creach. 20 lines.

[110]. ‘Oisín mac Finn mhic Cubhaill, cct.’ Dha chornn déag agus trí chéad. 7 qq.

[113].3. ‘Caoílte mac Ronáin. cct.’ Abhac do fúair Fionn fearrdha. 28 qq.

[124].3. ‘Caoílte mac Ronáin, cct.’ Céad ghníomh Oscuir go mbúaidh. 7 qq.

[127]. (a) ‘Caoílte mac Ronáin. cct.’ Almha ro ba cam mha chois. 1 q. (b) Marbhadh Garbh dhoire is an traigh. 1 q.

[128]. ‘Caoílte mac Ronáin, cct.’ Beirreach bhreac / inghean Chais Chúailgne go beacht. 4 qq.

[130]. ‘Oisín mac Finn, cct.’ Raidh a Chaoílte ciodh da bhfuil. 53 qq.

151.4. ‘Caoílte mac Ronáin, cct.’ A thulach ard aoíbhinnsi. 7 qq.

[154].5. ‘Caoílte mac Ronáin, cct.’ Is trúagh an gníomh. 8 qq.

[158]. ‘Séamas mac Gearailt, cct, air bhás Rudaire an Ghleanna.’ Éire phláis is náir an gníomh dhuit. Breaks off (p. [165] ) with q. 22 and catchword ‘Do’. Followed (pp. [166] -171 (see pagination above)) by the following note (written transversely): ‘Do rugadh Séamus Mac Gearailt, a chum an feartlaoi seo, i nGleann a’Ridire ar bhruach na Sionainne i gco luimnighe. Mac do Ghearóid na Filidheachta ab eadh é agus gaol gairid don Ridire an Ghleanna. Rugadh mé san áit san leis agus le congnamh Dé bféidir go bhfaighead sa bás ann, mar is ar an áit sin bím a cuimhneamh i gcomhnuidhe / Go ndéanaidh Dia trócaire ar an bhfear [p. 171 ] a sgríobh an leabharso. Tá sé thuas i measg na nGaedhal i bhflaitheas na naomh a féachaint anuas orm, agus tá súil agam ná fuil fearg air toisc go bhfuilim a sgriobhadh ar a lamhsgríbhinn. Do dheineas macleabhar dhe agus d’aithsgríobhas é go léir o thúis go deire. / 2.VI.1947 Tomás mac Thomáis mhic Mhuiris mhic Thomáis mhic Mhoriertaigh Uí Chathláin ó Gleann a’ Ridire i gco Luimnige 2.VI.’47’.

[172] -[178] blank.

[179] -[186] (transversely). List of Irish surnames with Anglicized equivalents, and occasional relevant dates (p. [180] ).