ISOS logo
en

MS D ii 2

Catalogue of Irish Manuscripts in Royal Irish Academy

1222

D ii 2

Dindshenchas

16th cent. (?). Vellum. Ca. 11 × 8. Ff. 91, first three paginated, foliation 4—90 (with duplication of the number “33”) beginning with the fourth folio. Two unnumbered leaves (catalogued below as pp. [1] —[4]) are bound in at end of ms. Scribe: Muiris Ó Clérigh (see ff. 29b i., 87vb i.). No date or place of writing is given by the scribe. A late calculation, in Charles O’Conor’s hand (fo. 80 recto), suggesting that the ms. dates from before 1480 may be neglected. On p. [4] of paper leaves Doimnic Ó Duibhgeannain signs an item. The handwriting is in double! column; the ruling in brown with marginal prickings. There are many natural defects in the vellum, which is of uneven quality. Apart from these the main defects are due to the loosening by damp of repair sections of vellum affixed to ff. 50, 57, before the ms. was written (cf. ff. 30, 55, 60, 62, where the repairs are still intact). Ff. 19, 48 are badly damaged. Stains occur on ff. 1, 5-7, 11 verso, 12 recto, 31 verso, 32 recto. Obvious chasms, ignored by the foliator, occur in the text after ff. 7, 331, 34, 38, 43. The present cataloguer estimates that one folio has been lost in each case. Ff. 6, 9, 21, 29, 33, 37, 43, 45, 51, 53 have suffered from clipping. The elaborate zoomorphic capitals are frequently incorrect, one letter being substituted in error for another (see ff. 7 verso, 8 recto, 32 verso). The colouring of the capitals is crude, and inferior pigments have been used which have come through the vellum. The use of green and red pigment by Charles O’Conor in notes (see ff. 7vb i., 80a i.) suggests that the crude colouring work is O’Conor’s (cf. how­ever the scribal note on fo. 32 verso). O’Conor’s hand occurs frequently in marginal and other notes throughout (see signature, fo. 16 redo, and dates in calculation “1772-1480 = 292,” fo. 80 recto: also “1727,” fo. 81 verso). There are traces of re-inking on ff. 26a, 65 recto. Owing to the. fact that the ms. is bound, no definitive statement can be made here regarding the composition of the gatherings. There appear to be twelve, the normal gathering being the quaternion, viz., 1-8; 9-16; 17-22; 23-32; 331-35; 36-43; 44-49; 50 (single leaf); 51-58; 59-66; 67-74; 75-82; 83-90. It is possible that the single folios wanting after ff. 331, 34 were conjugates; the present fo. 50 is also possibly the conjugate of folio wanting after fo. 43. The folios missing after ff. 7, 38 may have been singles, as the text does not indicate loss of leaves which should otherwise be their conjugates. Bd. in leather; gilt-lettered on spine, “Stowe Ms. D. ii. 2. Royal Irish Academy.” Formerly in Stowe and Ashburnham Collections. Press no. I, 8. The ms. has recently been rebacked.

fo.

[1] . [Amhargen mac Amalgaidh. DINDSHENCHAS Erenn.] Beg. Dinnshenchas Erenn annso [ ] doroine Amhargen mac Amalgaidh meic Mailruain in file do Dheisibh Temhrach. Ba fili sin Diarmada meic Cerbhaill. The sequence of poems is as follows (each poem being: preceded by a prose section, unless otherwise stated):—

[1] ai. [Temair.] Temair, Taillti, [ ]enaig, 19 qq.

[1] va. [Temair.] ([1]vb.). Teamhuir Breagh, cidh ní dia ta, 11 qq.

[2] (3)a. [Temair.] ([2]vai). Cineadh úa Hartagan. Do ber maisi dona mnaibh, 18 qq.

[3] (5)a. Do dhinduib na Temrach. (4b m.). Cúan úa Lochán. Teamair togha na tulach, 46 qq.

5 va. [Temair.] Domun duthain a lainde, 24 qq.

6 b. Dumu nErcc. Cinaeth. Acall ar aice Temair, 18 qq.

6 vb. Raith (ms. Saith) Eassa. (7a). Sund (ms. Bund) deisidh domunemar, 23 qq. A rubricated note calls attention to the exchange of capital letters on ff. 6vb, 7a.

7 vb. Do dhindaibh in Brogha. Cinaeth úa Hartagan. Án sen, a bhrugh Meic an Óc, 3½ qq. (imperfect).

There is a chasm in the ms. between ff. 7 and 8. Comparison with other copies indicates that one folio is wanting.

8 a. Here occurs conclusion of poem beg. [A chaemu Breg, bríg nad bréc.] ; 3 qq. remain.

8 am. Inber nAilbine. (8b m.). A fhiru Muiridh, miadh ngle, 24 qq.

8 vb i. Ochond Midhe. (9a m.). Dechaidh ferti nithaigh Nell, 17 qq.

9 vam. Midhe. (9vb). Midhe maighen na mbarc mer, 13 qq.

10 am. Druim n[D]airbrech. (10b.) Cidh dia ta in druim, Druim n[D]airbrech, 10 qq.

10 vam. Laigin. (10vb m.). Rohort in righraidh mon righ, 7 qq.

11 a. Sliabh Bladma. No verse section occurs here.

11 a i. Fidh nGaible. (11b). Inmuin dam an Gabrán glan, 5 qq.

11 b i. Magh Liphe. (11 va). Liphe luchair leor do blaidh, 3 qq.

11 va i. Bearba. (llvb). In Bearba buan co mbailbi, 5 qq.

11 vb i. Moin Gai Glais. (12a). Culdubh mac Den día Samhna, 4 qq.

12 a. Fafand. (12b). Brocaidh brodmhar gan gnímh ngiall, 14 qq.

12 vb. Almu. (13a). Almu robo chaem dia cois, 4 qq.

13 b. Ailleand. Ailleand aenach díar n'-ógaib, 12 qq. An additional quatrain is added in a later hand on superior margin, fo. 13v.

13 vai. Carmun. (14b). Esdidh, a Laighni na na, (sic) lecht, 34 qq.

15 a i. Boand. (15va). Bound, bennacht fora sruth, 14 qq.

15 vb i. Sith Nechtain sunn forsin slebh, 23i qq. On the same. No prose section precedes.

16 b. Nas. (16vb m.). Ruaidhrigh mac Caite na neall, 11 qq.

17 am. Cnodhba. (17b). Fland mac Lonán. Bua ingen Ruadhrach ruaidh, 20 qq.

17 vbm. Celbe. No verse section follows.

18 a i. Liamhain. (18va). Dingna Laighen lith ngaile, 35 qq.

19 b i. Dun nGabhail. (19va). Tochmharc ingine Guill Glais, 17 qq.

19 vb i. Belach nDuirgein. (20a i.). Duirgin fuair ingair cach aird, 6 qq.

20 b m. Baireand Cearmain. (20va). Baireand Cearmain, cidh día tá, 11 qq.

20 vbm. Duibhlind. (21a). Ingen Roduib Chais chalma, 6 qq.

21 a i. Fornocht. (21b i). Fornocht do dún, a Druim Dhean, 7 qq.

21 va m. Ath Clíath. Ath Clíath feghaidh libh co leic, 9 qq.

22 a. Bend Étair. (22b). Gidh dorcha damh am lebaigh, 28 qq.

22 vb i. Dun Crimthaind. (23am.). dochuaidh an echtra n-áin, 18 qq.

23 va. Raith Chnamrois. (23vb). Fuil lium do Laighnibh cach ló, 13 qq.

24 am. Magh Maisten. (24b m.). Robaí bron for bandtrocht ban, 9 qq.

24 va m. Rairiu. Fuil folach os gríanan glan gnaí, 3 qq.

24 vb. Magh Mughna. (25a). Mughna mo ghnía fedha féil, 4 qq.

25 a. Eo Mughna, mor an crand cain, 3 qq. On the same. No prose section precedes.

25 a i. Belach Chonglais. (25b). Cáin tréith tadbanar, etc.

25 va. [Belach Conglais.] Rochuala seilg sreathaibh gal, 4 qq.

25 vai. Ath Fadhad. (25vb). Mo nuar ni fortathaigh, 5 qq.

26 a m. Ath Fadhad. Liath Lurgan luam gaiscidh geir, 4 qq.

26 a i. Bealach nGabran. (26b). Inmuin dam in Gabran nglan, 5 qq.

26 b i. Sliab Mairge. 26va m. Marg mac Giusaigh mon ngnaí nglain, 5 qq.

26 va i. Ard Lemnacht. (26vb). Seanchas Arda Lemnachta lóir, 9 qq.

27 a i. Loch Garman. (27vb). Ri na loch in loch sa theas, 51 qq.

29 am. Loch Dá Chaech. (29b). Tancatar sunn, aighidh a céin, 9 qq.

29 va. Port Lairge. (29vb). Fuil sund áighe do churp rígh,10 qq.

30 a m. Magh Raigni. Rochuala daighfhear dámhach, 8 qq.

30 b m. Magh Femin, Magh Fera, Magh Fea. (30va). Femin andiu gidh fásach, 13 qq.

30 vb m. Tond Clidhna. (31a). Geanann mac Tríuin, torumh ndil, 14 qq.

31 b m. Cailti. Clidhna chendfhinn, búan a béd, 10 qq. On the foregoing.

31 va i.. Carnn Hi Neid. (31vbi.). Leacht Breisi co mbúadhaibh, 18 qq.

32 b m. Crota Chliach. (32va). Sunda seffaind fer sídhi, 4 qq.

32 va i. Ceand (ms. Seand) Feabrat. (32vb m.). Ceand Feabrat, alaind sliabh sen, 19 qq. A scribal (?) note calls attention to the error in capital letter.

33 , [33¹]bm. Ceand Churraigh. (33va m.). Curreach Liphi cona lí, 6 qq.

33 , [33¹]va i. Teamair Luachra. (33vb m.). Finntan. In Luachair/dam sa cumhail a buachail, 6½ qq. Imperfect. There is a chasm in the ms. after first folio numbered 33 (see Description). Comparison with text of other copies shows the loss to be that of one folio.

33 , [33²]a. [Tipra Sengarmna foa snas.] Acephalous; beg. here co bhfuaradar laithi and; 20 qq. remain.

33 , [33²]va. Findghlais a Luachair. Roort Blathnat ingean Minn, 3 qq.

33 , [33²]vb. Srub Bruin. Tathus drecht dron amhnas, etc.

34 a m. Maiten do choin na cerda, 11 qq.

34 b i. Loch Léin. (34va m.). Dleagar do lind Locha Lein, 13 qq.

34 vb i. Carnn Fearadhaigh. Prose section breaks off imperfect after 9 lines. There is a chasm after fo. 34. Comparison with other copies shows that one folio is lost.

35 a. [Slige Dála.] Acephalous. Beg. uachra. Slighe Mór Eiscir Ríada. (35a i.). Fínín mac Luchta. Buaidh Cuind righróid rogaidhe, etc.

35 b i. Seanchas cia lin rosfíarfaidh, 25 qq.

36 a m. Sinand. (36b i.) Sinmd, ca hadhbur dia tá, 15 qq.

36 vb m. Saerainm Sinda saighidh uaim, 15 qq. On the same.

37 a i. Sliab Echtge. (37b i). Senchas Echtgadh áine, 17 qq.

37 vb m. Ath Clíath. Díamadh mé no chindeadh ind, 8 qq.

38 a i. Meadhraide. (38b i.). Meadhraidhe mac Dorcain muill, 15 qq.

38 vb m. Magh nAidhne. Aidhne fer in mhaighe móir, 2 qq. Imperfect. Second quatrain here beg. Magh nAighne co muiriur mor. A chasm occurs in the ms. after fo. 38. Comparison with other copies shows that one folio is wanting.

39 a. [In lind-se luadim cech Iá.] . Acephalous, first complete q. beg. here: Mac Eóin Bric ós crícha chuin; 21½ qq. remain.

39 va. Raith Cruachan. Eistidh, a churu im Cruachain, 20 qq.

40 b. Ath Luain. (40vb i.). A fhir theid a Magh Media, 27 qq.

41 va to. Turloch Silend. (41vb) Turlach Silinne seo amne, 5 qq.

41 vb i. Findloch Cera. (42a m.). Adber fribh co húain iar n-an, 6 qq.

42 a i. Magh nAí. (42va). A fhir día tés a Magh nAi, 6 qq.

42 vb. Magh Mucraime. (43a). Magh Mucraime molas cach, 10 qq.

43 b. Duma Sealga. Breaks off imperfect. There is a chasm in the ms. after fo. 43. Comparison with other copies shows that one folio is wanting.

44 a. [Is eol dam im threbthas tó.] Acephalous; 4½ qq. remain.

44 a m. Loch Neil. Lúaidhim Loch Neill, náscadh gle, 8 qq.

44 b i. Loch Con. (44va). Loch Con cía nach fidir, 6 qq.

44 vb. Loch Dechett. Adfedad laich línaibh sluagh, 9 qq.

45 a i. Muiresc. (45b). A fhir a Muirisc na marc, 14 qq.

45 va i. Magh Corainn. (45vb). Sunna robidh Corann cain, 6 qq.

45 vb i. Carnd Chonaill. (46b). Findaidh in senchas dia tá, 27 qq.

47 a. Loch Rí. (47b). In lindsi luidhid ethair, 27 qq.

47 vb i. Loch Erni. (48a i.). Loch nÉrni, ard a osgar, 19 qq.

48 vai. Eas Ruaidh. (48vb i.). A fhir dodeachaidh fóthúaidh, 16 qq.

49 b m. Druim Cliabh. Sunda robai Curnán cas, 9 qq.

49 va i. Nemtheann. (49vb). Dreco ingen Chalcmhail chruaidh, 7 qq.

49 vb i. Dubthair. (50a). Dubthair Ghuaire gnímh dia bhfuil, 6 qq.

50 a i. Magh Slecht. (50b). Sund nobid, 14 qq.

50 va i. Creach Mhael. (50vb). A dhream sa nách duairc a ndáil, 8 qq.

51 a. Lia Nothain. (51b). Ata sunn fo chairthe chruaidh, 15 qq.

51 va. Carnd Furbuidhe. (52a). Ata sunn Carnn uí Cathbaidh, 11 qq.

52 b. Ath Liag Finn. (52va). Ath Líag Finn, ca lia dia tá, 12 qq.

52 vb i. Druim Chriadh. (53b). Druim Chriadh céde céd cúan, 30 qq.

54 a i. Tuadh Inber. (54vb). Tuadh Inbher alaind gaeth glas, 37 qq.

55 vb. Beand Boghuine. (56a). Fail damh aichne áighe, 22 qq.

56 va. Sliabh Beatha. (56vb). Adchíu sliabh ndeoradh a céin, 6 qq.

56 vb i. Ath nGabla 7 Urard. (57a). Ath nGabla caem- clofidh ainm, 10 qq.

57 b i. Coiri Brec [ain]. (57va). Coire Breacáin bail a fhuil, 23 qq. Partly illegible owing to damaged margin of folio.

58 a. Ceand Foibne. (58b). Eol dam fri soirbe sercaidh, 9 qq.

58 va. Ard Fathaidh. Ard Fathaidh an fedabair, 5 qq.

58 vb. Magh nítha. In magh atam sunn nar socht, 7 qq.

59 a. Aileach. (59b i.). Cía thrialladh nech aisnéis shenchais/Oiligh ealtaigh, 35 qq.

60 b m. Cind ceithri ndíne la Frigrenn, 45 qq.

61 b i. Carrag Lethderg. (61va). Leithderg taidbhrighis in tuir, 6 qq.

61 vb. Magh Cobha. Amra in magh imriaghaid fir, 4 qq.

61 vb i. Ard Macha (62a i.). In magh imriadhaid ar n-eich, 27 qq.

62 vb. Leacht Aenfhir Aífe. (63a). Leachtan sund aeinfhir Aífe, 8 qq.

63 b. Carnn Máil a Muigh Uladh. Aibhind a tarla ar mh’aire, 34 qq.

64 b. Ráith Mor Muighe Hene (sic). Raith Rogen a hainm ría sin, 3 qq.

64 va. Beann Boirche. Bend Boirche buadhaigh buaidh fir, 3 qq.

64 va i. Tailltiu. (64vb). A chaemha Criche Cuind cain, 42 qq.

66 a. Sliabh Fuaitt. (66b). Findaigh uaim co sedh suairc, 11 qq.

66 va. Sliabh Callann. (66vb). As eol dam inní día fuil, 8 qq.

67 a. Sruthair Matha. (67b). Sruthar Matha maighidh sin, 4 qq.

67 b m. Odba. (67va). Sund roadhnacht Odhba uais, 6 qq.

67 va i. Inbear Cichmaine. (67vb). Inber Cichmaine gidh cress, 6 qq.

67 vb i. Moin Tíre Nair. Meabal lem inní dia fuil, 3 qq.

68 a. Fich mBuana. Dorad Buan an ben nad ban, 6 qq.

68 b m. Loch nGabar. (68va). Loch Da Gabar gním dia bfuil, 4 qq.

68 vam. Lusmagh. Inn eól daib inní día fuil, 5 qq.

68 vb. Beand Chodhail. Seancas Codhail cuimnigh damh, 7 qq.

69 a i. Tlachtga. (69b). Tlachtga, tulach ard a huas, 14 qq.

69 va i. Magh mBregh. (69vb). Seacht meic Breoghain, brigh gan brón, 7 qq.

70 a. Magh Lena. (70b). Inmuin an feart fichtibh sluagh, 5 qq.

70 va. Muc Meic Datho, tlachtmadh torc, 6 qq.

70 va i. Cleiteach. (70vb). Cleiteach drai diles daith, 6 qq.

70 vb i. Cearna. (71a). Cia benn sunn nar suidhe seal, 24 qq.

71 vai. Claenloch. (71vb) Sund dodheachaidh claon ar ceal, 4 qq.

71 vb m. Iraros. (72a i.). An eól daib fri derbthass, 21 qq.

72 va i. Magh Findabhrach. (72vb i.). Diamadh me nó tegmadh thair, 6 qq.

73 a m. Lia Lingadáin. (73b). As eol damh anní día tá, 4 qq.

73 b i. Gáireach. (73va). Baile a rallsad gáir can gaí, 3 qq.

73 va m. Luibhneach. Sund ro coscradh an cédach, 4 qq.

73 vb m. Lec Thoillcinn. Leacc Thoillcinn, tuachail an tainm, 9 qq.

74 a i. Inbear mBicne. (74b). Aigedh Bicne baigh día fuil, 3 qq.

74 b. Loch Séda. Sund robaighedh an séd sen, 3 qq.

74 va m. Traigh Thuirne (sic). Traicch Thuirne turgbaidh a hainm, 4 qq.

74 vb. Brí Leith. (75a). Meabhair lem inní día fuil, 7 qq.

75 a i. Teabtha. (75b). Dorad Tebtha don tir thuaidh, 4qq.

75 b i. Loch nAindind 7 Loch nUair a Midhe. (75vai.). Loch Aindind os Midhi muaidh, 13 qq.

76 a. Druim Samaigh. Druim Suamaigh sund dar saighidh, 12 qq.

76 va. Dun mac Neachtain Scene. Necht Inbir Scene roscail, 2 qq.

76 va m. Bile Tortan. Bile Tortan dorochair, 21 qq. There is no prose introduction here.

77 a i. Odhrus. (77bi.). Odhrus uais inn ingen, 17 qq.

77 vb m. Magh Leigi. (78a). Senchas Leighe luaidhig sin, 19 qq.

78 va. Loch Ríach. (79a). Lock Ríach, ca Ríach isa loch, 17 qq.

79 b i. Seighmosaigh. (79va). Mosadh mac Maín grinda geal, 1 q.

79 va. Brefne. (79vb). Brefne, ca hadhbur día fuil, 14 qq.

80 a m. Loch Laighlinde. Loch Laighlinne, loch na tond, 7 qq.

80 b i. Loch Ceann. (80va). Loch Ceand, cidh na cind día tá, 6 qq.

80 va m. Loch Cé. Loch Cé, cidh imár meabaidh, 7 qq.

80 vb i. Magh nDumach. (81am.). Tír O Failghe, fót na Fían, 17 qq.

81 va m. Cnucha. Cóic mná tucsadar ille, 3 qq.

81 vb m. Cnucha cnoc os linn Liffe, 6 qq. On the same. The items which follow are prose with occasional verse passages. They occur in this ms. only and are printed by Gwynn as supplementary articles, Metr. Dind. iv, pp. 268-310.

81 vb i. Codhal. (82b i.). Tug Mac an Daghdha dhimoir, 3 qq.

82 va m. Slaine. Adbath sund [Sláine na] slogh, 1 q.

82 va i. Dubadh. No verse section follows.

82 vb m. Ráith Crinna. Crinna mac Cuinn, cruaidh a gaí, 1 q.

83 a. Umhall. Umall gilla Fintain fhel, 1 q.

83 a m. Magh Leathluachra. (83b). Leathluachair mórog- lach Finn, 1 q.

83 b m. Conachail. Corann, robo ben co céill, 3 qq.

83 b i. Ath Crocha. Atorchair leo na hinis, 1 q.

83 va. Mag nÚra.

83 vb. Magh Mandachta.

83 vb i. Loch Lugborta.

84 a i. Loch mBlonac.

84 b m. Cruachán Aighle. Oighle mac Deirg, derg a dhrech, 5 qq.

84 va. Sliab Badhna.

84 va i. Tulach Eoghain. Fuil sunn lecht Eogain Bruighne, 1 q. Tathum domna bróin ar beirt, 6 qq.

85 a. Glaissi Bulga.

85 a i. Loch Semtidhe.

85 b m. Inis Samér.

85 b i. Dun Ruissarach.

85 va i. Snamh Dá Én.

86 a i. Dun mBrea.

86 b m. [Benn Étair] Bend Étair, étan fri tuind. 3 qq.

86 b i. Dun Cluana hlthair. Bás Dubthaigh duind icá thaigh, 1 q.

86 va. Sith Duba.

86 va m. Magh Coraind.

86 va i. Traigh Eaba.

86 va i. Uaigh Buana.

86 vb i. Ard Fothaigh.

86 vbi. Aine Cliach.

87 b. Magh Muirtemne.

87 b m. Lind Fec.

87 b i. Druim Thairleme.

87 vam. Brí Graidhe.

87 va i. Sleamain Midhe.

87 vb. Athais Midhe. At end (fo. 87vb i.) occurs scribal signature: “Misi Muiris Ó Clérigh 7 am tríamhain ódie.”

88 ra. Sliab Slangha. Slanga, mac Pártholáin grínd, 1 q.

88 rai. Magh nEtrighe. Líag is Lecmagh cona lí, 1 q.

88 rb. Tipra Brothlaighe. Tucsad cend Dornmáir dhaltaidh, 1 q.

88 rbm. Grellach Dulluidh.

88 rb i. Oin Aub.

88 va. Glend mBreoghain.

88 va i. Ailén Cobthaigh. (88vb i.). A Fedhelm, a folt bhuidhe, 14 qq.

89 b m. Eamhain Macha.

89 va i. Teach nDuind.

90 ra. [Loch Gile.]

90 rb. Charles O’Conor of Belanagare has made two lengthy entries in annalistic form here—(a) a note on the year 1745, (b) Obit of Donnchadh O Conchubhair, 1750, father of Charles O’Conor, with pedigree.

On the unnumbered paper leaves at the end stand :—

P.

[1] . Pedigree of “Doimnic Diolmhuin,” foll, by a quatrain: Aodh glaine as Colmain riomaidh, 1 q.

[2]. blank.

[3] . A note in English on the poet Amergin. See also p. [4] i.

[4] . “Mainistreacha Condae na Gaillbhe.” An account of the date of foundation of Galway monasteries. Beg. [B]innsidh an Chrainn a nGaillibh. Signed “Doimnic O Duibhgeannain, ” Cf. C. iii. 1. fo. 15 recto.

[4] m. Aol, olonn, gaineadh, is fuil, 1 q. Beneath this verse is written: “Donnchadh Mor O Dalaigh mort[u]us est agus [a chur] i Mainistir na Buille.”

[4] i. (transverse). Ossianic tale (fragmentary), featuring, among others, Fionn and Dirraing. Beg. Sealg trom- thorthach turturach do comoradh le Fionn mac Cumhaill. This is continued on p. [3] and ends (imperfect) there with the words ni cian do chuaidh in tan do chonnairc in baile righa Ro [ ]ór re taeibh na.

P. [4] should precede p. [3] .