ISOS logo
en

MS 23 D 14

Catalogue of Irish Manuscripts in The Royal Irish Academy

1

23 D 14

Scholastic Verse

17th cent. Paper. 7⅖ × 5¾. Of the original ms. 132 pp. remain, numbered 5-142; by an error the pagination jumps from 133 to 136, and there are also some gaps, for which see below. Scribe's surname unknown; his forename was Murchadh, as we learn from a note of his on p. 64. The date 1673 occurs in a later and mostly illegible note in English, p. 42 (margin). The paper bears a watermark consisting mainly of a vase with an S-shaped handle (see, e.g., pp. 47-50). The following pages of the original ms. are missing :—pp. 1-4, 55-56, 75-76, and an unascertainable no. of pp. at the end. Pp. 37-40 are misplaced, and come between pp. 12 and 13. The initial letter of each poem is rubricated, but this is pretty certainly a late addition. Bd. in green cloth, leather back; gilt lettering on back, "Poemat Hist. et Relig.," "M. S. Hib." In 1772 it was in the possession of Maurice Gorman, of Dublin, having been borrowed by him from one Dick Plunkett (I. v. 1). Subsequently no. 142 of Edward O'Reilly's collection (cf. printed slip from sale-catalogue pasted on inside of front cover). Additional quatrains have been supplied in O'Reilly's hand on the margins of pp. 29, 31, 40. Former Academy number, 35/4.

An important collection of scholastic verse, containing a number of poems, not elsewhere extant, by members of the Ó Cobhthaigh family. As to the provenance of the ms., one is probably safe in suggesting that it was written in King's Co. or the immediate neighbourhood. Dialect indications may be seen in such scribal spellings as fíll, druíng, súnn, cránn, geáll, cuímhne.

Prefixed is a rough Table of Contents, in John O 'Donovan's handwriting, occupying 12 unnumbered pp.; 12 blank pp. Follow.

p.

1 . (in later hands) Gach siubhal, gach seasadh, gach tarruing, gach triall do ním, 1st. Aire dhuit, a mhacaoimh bhaoith, 1 q. Fear an airgid ghlégil ghloin, 1 q. With some other scribbling.

2 , blank.

3 - 4 . (in a later hand) Index of First Lines.3

5 . (The original ms. begins here). [Tadhg Óg Ó Huiginn. Anocht sgaoilid na sgola]. Only the 5 last qq. remain.

5 . Brian Caoch Ó Dálaigh. Daingean connradh fá chairt Riogh. 36 qq.; line 19 c is wanting.

7 i. Eóghan Mac an Bhaird. Leasg an aghaidhsi ar Eas Rúaidh. On the death of Domhnall (s. of Toirdhealbhach) Ó Domhnaill [in 1420].

10 . Flann Mac Conmidhe. Bréagthar bean lé séad suirghe. 13 qq.

11 . Donnchadh Mór Ó Dálaigh. Buime trír Mathair Mhic Dé.12 qq.

12 . Conchubhar Ruadh Mac an Bhaird. Cionnus ticc Éire gan Áodh. 50 qq. On the death of Aodh Ó Domhnaill [in 1537].

15 . Donnchadh Mór Ó Dálaigh. Marthain dhuit, a chroch an Choimdheagh. 46 qq.

18 . idem. Día dom fheitheamh ar fheirg nDé. 36 qq.

21 . idem. Táinic ceó tar an ccreidemh. 36 qq.

23 . idem. Aithridhe súnn duit, a Dhé. 30 qq.

25 . Muircheartach Ó Cionga. Beart cháis cogadh tighearna. 46 qq.

28 . Eóghan Mhág Craith. Dhá roinn comhthroma ar crích Néill. 45 qq., with 3 additional qq. supplied in margin in hand of Edward O'Reilly. On Niall Óg (son of Niall Mór) Ó Néill. A different ascription, 2, 53.

31 . Eóghan (mac Aodha) Ó Cobhthaigh. Mairidh tene a dteallach Gaoídheal. 50 qq. On Rudhraighe Ó Mórdha.

35 . [Seaán Ó Clúmháin, in a later hand]. Dorn idir dhán is dásacht. 47 qq. An apology to Aodh (son of Eóghan)Ó Conchobhair.

38 (misplaced). Gofraidh Fionn Ó Dálaigh. Maith an locht áirdrígh óige. 35 qq., with two others added in O'Reilly's hand. On Domhnall (son of Domhnall) Mac Carthaigh. Cf. 2, 177.

40 i (misplaced). idem. Mairg mheallus múirn an tshaógail. 46 qq.

44 . idem. Do tógbhadh meirge Murchaidh. 49 qq. On Murchadh (son of Eóghan) Ó Madagáin.

47 . Aonghus Ruadh Ó Dálaigh. Ceangail do shíoth rióm, a Rúaidhrí. 48 qq. An appeal for forgiveness to Ruaidhrí (son of Aodh) Ó Maoilmhuaidh.

50 . Gofraidh Fionn Ó Dálaigh. Madh fíafraidheach búdh fesach. 49 qq.; 26 cd, wanting in the original, are supplied in O'Curry's hand.

53 i. Rí gan tús gan deiredh Día, 1 q.

54 . Eóghan (mac Aodha) Ó Cobhthaigh. Fada cuimhnighther cóir Leinb. 14½ qq.; rest missing.

55 - 56 , missing; now replaced by a blank sheet.

57 . Acephalous poem; the first complete l. is Lucht each ag cruinniughadh cruidh. The last l. is fád chlú dod thogha tanag. 31 complete qq. remain. On Maighiú (son of Reumann) Mac Feóiris.

59 i. Domhnall (mac An Chlasaigh) Ó Cobhthaigh. T'aire riot, a mhic Murchaidh. 42 qq. Urging Calbhach (son of Murchadh) Ó Conchobhair to resist English aggressions.

62 . Eóghan (mac Aodha) Ó Cobhthaigh. Failghigh chosnas clú Laighean. 32 qq.; unfinished (see scribal note, p. 64 i.). To Brian (son of Cathaoir) Ó Conchobhair.

65 . Muircheartach Ó Cobhthaigh (author's name cut off in binding, but rewritten in margin by O'Curry). Dlighidh Líaigh leigheas a charad. 35 qq.

67 . idem. Mairg as dáileamh don digh bróin. 37 qq. On the death of Gearóid Nuinseann, of Delvin.

69 . idem. Do ní clú áit oighreachta. 31 qq. On the death of Uilliam Nuinseann, of Delvin.

72 . idem. Geáll ré híarlacht ainm barúin. 43 qq. On Criosdóir (son of Risdeard), baron Delvin.

75 - 76 , missing. On p. 77, top, are the last 3 qq. of a poem of which the last line is go nóin ón fhuil Eóghainsi, and the opening word (as repeated at the end): Séd.

77 . [--------- Ó Cobhthaigh]. Cia ór cheannchas mo chosnamh ? 38 qq. To Art (son of Conn) Ó Conchobhair, of Offaly.

79 i. Uaithne (mac Uilliam) Ó Cobhthaigh. Mó ná íarla ainm Sémuis. 39 qq. On Séamas (son of Piaras) Builteur.

82 . Domhnall Mac Bruaideadha. Cia as sine cairt ar chrích Néill ? 42 qq. On Séamas Mac Gearailt (James fitzMaurice).

85 . Tadhg Óg Ó Dálaigh. Ní cluain ghabhála grás Dé. 35 qq. Dated 1520 in O'Reilly's hand.

87 . Tadhg Ó Cobhthaigh. Cránn seóil na cruinne an Chroch Náomh. 17 qq.; perhaps incomplete (cf. scribal note at end).

89 . Diarmaid Ó Cobhthaigh (author's name, partly cut off by binder, rewritten by O'Curry in margin). Dá néll orchra ós íath Uisnigh. 35 qq. On the deaths of Eóghan (mac Aodha) Ó Cobhthaigh, and his wife Aibhilín (dtr. of Cathaoir).

91 . Aonghus Ó Dálaigh. Táinic lén do Leith Mogha. 42 qq. On the death of Diarmaid (son of Domhnall) Mác Carthaigh.

94 . Maolmuire Mhág Craith. Beart chluithe ar Éirinn écc rígh. 36 qq. On the death of Domhnall (son of Domhnall Glas) Mác Carthaigh, of Carbery, [in 1414].

96 . Diarmaid Ó Cobhthaigh. Díon cloinne a n-écc an Athar. 40 qq.

99 . idem. Fiú a bhetha bas Tigherna. 39 qq.

102 . idem. Mairg as aídhne a n-aghaidh Breithimh. 37 qq.

104 . idem. Mairg nach taithigh go teagh Ríogh. 40 qq.

107 . idem. Deacair aídhneas érca Ríogh. 40 qq.

110 . Fearghal Ó Cionga. Maircc as urra ré héucht Rígh. 38 qq.

112 . Maolmuire (mac Cairbre) Ó Huiginn. Do ní énMhac ionad cloinne. 41 qq.

115 . Uaithne (mac Uilliam) Ó Cobhthaigh. Fada an chuímhnesi ar chóir nDé. 40 qq.

118 . Eóghan Mhág Craith. Cía as gairde or gabhadh Éire ? 39 qq.; a note in Irish by O'Curry (p. 120 i.) states that 7 qq. are wanting. To Donnchadh Mac Mathghamhna, of Thomond. Another ascription, 3, 28a.

121 . Gofraidh Fionn Ó Dálaigh. A Gheróid, déna mo dháil. 51 qq. To Gearóid, asking him to intercede for the poet with his father, Muiris, Earl of Desmond.

124 . Donnchadh Mór, corrected by O'Curry to Ó Dálaigh Midhe [ie. Muireadhach Albanach Ó Dálaigh]. Créd agaibh aoídhigh a gcéin. 29 qq. An appeal to Riocard (son of Uilliam) [de Burgo].

126 . Eóghan Mhág Craith. Teach carad do chiú folamh. 25 qq. See 3, 145b, for correct ascription.

128 . [Tadhg (mac Dáire) Mac Bruaideadha, added in O'Curry's and another's hands]. Mór atá ar thegasg bfhlatha. 50 qq. To Donnchadh Ó Briain, Earl of Thomond.

131 . Maolmuire (mac Conuladh) Mac an Bhaird. Créd fúarais oram, a Aoídh? 17 qq. An appeal to Aodh Ruadh Ó Domhnaill.

132 . [Domhnall Mac Bruaideadha, in a later hand]. Créd an t-úamhansa ar fhéin Gháll? 42 qq. Urging Toirdhealbhach (son of Donnchadh) Ó Briain to war down the English.

137 . [Tadhg Óg Ó Huiginn]. Beg nach táinig mo thérma. 48 qq.

140 i. anon. Do chros féin duit, a Dhúilimh. 12 qq.

141 i. [Tadhg Óg Ó Huiginn]. Ata sínd ar slighidh. 18 qq.; end missing.

The original ms. ends (in its present state) with p. 142; the remainder is in later hands.

143 . Bonaventúra Ó Heódhusa. Truaigh cor chloinne hAdhaimh. Only 8 qq. here.

144 , l. 7. Gac siubhal gac sasamh (sic) gac arúing gac tríal do ním, 1 st.

144 , l. 11. English translation, "by J. O'D.," of the two first qq. of Ó Heódhusa's poem.

146 . Copy of a document (in English) in legal form acknowledging a debt of £90 due by Andrew Clarke, of Dublin, to John Newton, of London; at the end is written, "fr Hugh Hugh [sic] M'Donnogh."

The remaining pages are blank.